Special Guests RIVAL SONS
THE O2 LONDON, 31/01/2017
Αυθόρμητα συμπεράσματα και ώριμες σκέψεις για “Το Τέλος” των Black Sabbath
Αυτό ειναι κάτι που θα ήθελα πολύ να μπορούσα να μοιραστώ με τον 17χρονο εαυτό μου στα τσιμέντα της Θύρας 13 τον Ιούλιο του 1987, στην συναυλία των υποτιθέμενων «Black Sabbath» του Τony Ιοmmi και του Tony Martin. Μόνο και μόνο η σκέψη ή η πιθανότητα, 30 χρόνια μετά, όχι μόνο να τους ξαναδώ live (πόσω μάλλον εξι φορές συνολικά, τρεις τα τελευταία 3 χρόνια), αλλά να είμαι παρών στην αποχαιρετιστήρια (;) συναυλία τους στο Λονδίνο, έμοιαζε τότε επιστημονική φαντασία! Αυτό όμως είναι το τέλος ενός θρύλου. Αυτό είναι το τέλος της μπάντας που χάρισε το Heavy Metal στην Ανθρωπότητα, όχι από κάποια επιφοίτηση ή γιατί ήταν πεφωτισμένες ιδιοφυίες, αλλά απλώς γιατί «ήθελαν να κάνουν τον κόσμο να φοβηθεί» ώστε να πετύχουν στη Μουσική και να βγάλουν χρήματα...
Πώς όμως να προσεγγίσω την τελευταία (μάλλον...) φορά που θα δω τους B l a c k S a b b a t h …?
Σαν εμπειρία ζωής; Μα ποια συναυλία τους δεν αποτελεί δεδομένα κάτι τέτοιο; Με νοσταλγία για αυτους που μαζί με κάποιους άλλους τύπους με γαλούχησαν μουσικά; Με χιούμορ για τα καμώματα του Ozzy? Με ευγνωμοσύνη που τελικά δεν με έκαναν ποτέ να τους θεωρώ δεδομένους, και που παρά την παρακμή και το διαρκές downward spiral ολων μαζί και καθενός ξεχωρίστά, δεν με έκαναν ποτέ να τους παρακολουθώ μηχανικά ή και ξενερωμένος καθε Ιούλιο στο Terra Vibe και την Πλατεία Νερου, τον Άρδα και το Φεστιβαλ της ΚΝΕ, σε line ups με την Νατάσα Μποφίλιου και τους Active Member; Κατι που οφείλω να ομολογήσω πως κάπου εκεί στα μέσα των 90s ήμουν σίγουρος ότι θα συνέβαινε...
H απαντηση είναι τελικά προφανής: (πολύ) χαλαρά και με (απέραντο) σεβασμό.
Το ότι μπόρεσα να δω τους Sabs τρεις φορές μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, αλλα μάλλον στην πιο παραγωγική, φυσικολογική και αποδοτική φάση τους τα τελευταία 30+ χρόνια, είναι καθαρά τυχαίο. Παρά τα όσα έχουν προκύψει με τα προβλήματα υγειας, τις προστριβές και τις ακυρώσεις, αυτό το τελευταίο διάστημα απο την κυκλοφορία του “13”, η μπάντα έχει σταθερά πολύ καλή απόδοση. Και με αυτό το δεδομένο παραδέχομαι ότι διάλεξαν το πιο κατάλληλο timing για να αποχωρήσουν από τις ζωντανές εμφανίσεις. Δεν ειναι το ίδιο με τοn Lemmy και τους Motorhead, εκεί το (βιολογικό) τέλος πλησίαζε και ηταν εμφανές, άρα και η συγκίνηση ήταν δικαιολογημένη. Δεν είχε ανακοινωθεί το τέλος της μπάντας, αλλά ερχόταν το τέλος του frontman… Εδώ εχουμε μια μπάντα η οποία μετά από 50 χρόνια διακυμάνσεων βρίσκεται στο ζενίθ. Μια μπάντα που όλα τα μέλη της είναι ζωντανά και (σχεδόν) υγιή. Και γιατί να μπεις στην διαδικασία να (συγ)κρίνεις μια μπάντα «ο χειρότερος αντίπαλος της οποίας είναι ο κακός της εαυτός» (...); Γιατί να προσεγγίσει κάποιος την συγκεκριμένη συναυλία διαφορετικά από τις άλλες; Ειδικά όταν οι ίδιοι ανεβαίνουν στην σκηνή σε “business as usual” mode (και κατεβαινουν απο αυτην στο τέλος πάρα πολύ cool), ξέροντας ότι απομένουν άλλες δύο συναυλίες για να κλείσει η καριέρα τους, χωρίς περιττές συγκινήσεις και ιστορίες...
Γιαυτο αποφάσισα κι εγώ να είμαι λιτός, καταγράφοντας απλώς, χωρίς συγκεκριμένη σειρά και συνοχή, κάποιες σκέψεις που γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια του live, και κάποια συμπεράσματα που προέκυψαν τις ώρες που ακολούθησαν το Τέλος:
- Tο O2 είναι το απόλυτο entertainment venue. Εχω ερθει άλλες δύο φορές αλλά για αγωνες μπάσκετ, και μεταξύ άλλων είχα τη χαρά να δω αγωνιζόμενο και να γνωρίσω από κοντά τον Γιάννη Αντετοκούμπο (αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία, ίσως για ένα άλλο Point of (Re)View, ίσως και για το νέο μας blog που έρχεται), και κάθε φορά που είμαι εδώ εντυπωσιάζομαι. Αυτή λοιπόν θα είναι η πρώτη μου συναυλία στο Ο2 complex, το οποίο αποτελείται από πληθώρα χώρων εστίασης, bars, cafes, μικρότερους συναυλιακούς χώρους, cineplex, τoν εκθεσιακό χώρο που σήμερα φιλοξενεί την απόλυτη geeky έκθεση «Star Wars Identities» (εννοείται ότι πηγα...), και το O2 Arena, το οποίο σε λίγους μήνες θα φιλοξενήσει τους ΚΙSS, τους Ιron Maiden (με support τους... Shinedown), τους Richie Blackmore’s Rainbow (την ίδια μέρα που στο London Stadium θα παίζουν οι Guns n Roses), τους Harlem Globetrotters, το UFC, το WWE και τους... Βros.
- Δύο (τεράστια) merch booths πριν ακόμα μπεις στο Ο2 Αrena, προσφέρουν πρόσβαση στο merch της συναυλίας ακόμα και σε περαστικούς. Τα συγκεκριμένα σημεία είναι και τα μοναδικά που μπορεί κάποιος να βρεί τα Tshirts των Rival Sons αφού εντός του O2 Arena διατίθεται μόνο το merch των Black Sabbath…
- ...το οποίο είναι τόσο vintage που θα μπορούσε να έχει περισσέψει από περιοδεία τους το 1973
- Οι έλεγχοι ασφαλείας είναι εξονυχιστικοί χωρίς όμως να χάνουμε χρόνο ή να ταλαιπωρούμαστε στην είσοδο, δημιουργώντας μια αίσθηση ασφάλειας, οργάνωσης και σεβασμού προς το κοινό.
- Οι Άγγλοι έχουν εξελιχθει σε πολύ ξενέρωτο ακροατήριο. Λατρεύω την συναυλιακή / φεστιβαλική τους κουλτούρα, αλλά όπως ελεγε κι ο Οzzy “I can’t hear you… I still can’t hear you…”.
- Οι Rival Sons είναι τ ε ρ ά σ τ ι α μπάντα. Εμφανίστηκαν σε ένα stage κομμένο στη μέση και στενό, μπροστά στο μισογεμάτο Ο2 που αδιαφορούσε πλήρως γιαυτούς, και μας άρπαξαν κυριολεκτικά από το λαιμό! Τα άτομα ξεχειλίζουν από attitude, ποζάρουν, ντυνονται ακριβα και προσεγμένα, αλλά πάνω στο stage παίζουν ατόφιο, ballsy, sexy, rock n roll που παρασύρει και ισοπεδώνει κάθε ένσταση και αμφιβολία! Η φωνή του Jay Buchanan στη σκηνή ειναι 10 φορές πιο σπαρακτική. Ο Scott Holiday (κιθαρίστας με τσιγκελωτο μουστακι... που παει αυτός ο κόσμος...) σαρώνει και έχει ιδέες.
- Οι Rival Sons είναι δουλευταράδες, κάθε δυο χρόνια βγάζουν super δίσκους, είναι συνέχεια στο δρόμο. Μήπως είναι καιρός να μαθουμε να μην ακούμε μόνο τους παλιούς, αλλά να εμπιστευτούμε και τους καινούριους που (πολύ συχνά) είναι εφάμιλες αν όχι βελτιωμένες εκδόσεις των παλιών; Μήπως να ξεκολλάγαμε λίγο;
- Η θέση μου είναι χάλια, αλλά ο ήχος είναι τέλειος. Αυτή είναι η δεύτερη φορά που βλεπω τους Sabs σε κλειστό χώρο μετά το Παρίσι, αλλά η πρώτη μου φορά στα nosebleed seats. Ο ήχος ωστόσο είναι τόσο τέλειος που, ενώ περιμένεις να κάνει γκελ στο απέναντι πέταλο, μετά στην οροφή και μετά να έρχεται (όπως στα ΣΕΦ, τα Ταε Κβον Ντο και τις Ξιφασκίες μας), ακούω πεντακάθαρα και σωστά κάθε νότα του Geezer, κάθε θέμα του Tony και κάθε χτύπημα του Clufetos. O oποίος Clufetos έχει αρχίσει να θυμίζει εμφανισιακά επικίνδυνα τον νεαρό Bill Ward. OK, στο πιο αδύνατο, γυμνασμένο και νηφάλιο, but stil....
- Αν το καλοσκεφτούμε, αυτη η μπάντα υπάρχει για σχεδόν 50 χρόνια και πατάει σε εξι δεκαετίες! Αν αφήσουμε στην άκρη όλα τα υπόλοιπα και σταθούμε μόνο στη μουσική, είναι πολύ κρίμα που (λόγω όλων των υπολοίπων) αυτοί οι τύποι έχασαν σχεδόν δύο δεκαετίες συναυλιακά και περίπου τρεις συνθετικά. Δε μπορεί κανείς να υποστηρίξει ότι οι Black Sabbath «πήγαν χαμένοι» ή δεν έπιασαν το potential που είχαν σαν μπάντα, αλλά σίγουρα σπαταλήθηκαν σε πολλά άλλα, χάνοντας εκείνοι χρόνο (και εγκεφαλικά κύτταρα) και εμείς τη μουσική που θα μπορούσαν αυτοί οι συγκεκριμένοι τύποι, οι «κανονικοί» Black Sabbath να μας έχουν χαρίσει over the years.
- Τη σκέψη αυτή διακόπτει απότομα η εισαγωγή του Ιnto The Void, η οποία περικλείει στα ελάχιστα λεπτά της ολόκληρο το Doom… το Sludge… το Stoner... το Grunge…
- Το ΝΙΒ (μαζί με το Children of the Grave προσωπικά highlights της βραδιάς) μας το φέρνει, πάντα, ο Geezer Butler με ενα σύντομο αλλά αντιπροσωπευτικό της τεχνικής του solo. Εκεί ήταν που το κοινό του Λονδίνου έκανε ένα από τα μεγαλύτερα headbangings ever, μια πολύ εντυπωσιακή εικόνα απο κει ψηλά που καθόμουν. Μαζί με το sing-along στo War Pigs, σίγουρα οι top στιγμές του live.
- Αν οι παραπανω σκέψεις και τα συμπεράσματα φαίνονται πολλά, είναι γιατί η συναυλία έκανε κοιλιά σε αρκετά σημεία και είχα την ευκαιρία να σκεφτώ. Το set list απαρτίστηκε αποκλειστικά από (15) παλιά κομμάτια στα πιο extended live versions ever, πολλά “outsiders” και παντελή απουσία του «13». Λογικά, στα χαρτιά, ένα ονειρεμένο greatest hits set, αλλά κατά την ταπεινή μου γνώμη χωρίς ισορροπία. Για παράδειγμα, μετά το Fairies Wear Boots που το O2 είχε σηκωθεί όρθιο και ο Ozzy μας είχε και τους 20.000 του χεριού του, έπεσε ενα Under the Sun και χάθηκε όλο το momentum.
- Ο Ozzy σε πολύ καλή κατάσταση, όπως πάντα μετά το 60’ κουράζεται και «παίζει άμυνα». Το Snowblind ας πούμε, τον ταλαιπώρησε φωνητικά. Αυτό που παρατήρησα ήταν ότι ο Ozzy έχει πλέον τον έλεγχο της σκηνης και του εαυτού του. Αν κάτι όμως τον αποσυντονισει, ξεχνάει τους στίχους και ξεκουρδίζεται. Στο Children of the Grave, το τελευταίο κομμάτι πριν το encore, έπεσαν από την οροφή στο κοινό, μεγάλα μαύρα και μοβ μπαλόνια, τα οποία μοιραία κατέληξαν on stage, κάτι που αποσυντόνισε πλήρως τον Ozzy ο οποίος και έφυγε τελείως από το κομμάτι, αλλά πραγματικά… who cares?
Κρίμα που ήρθε το Τέλος του Κόσμου των Βlack Sabbath.
Ευτυχώς ήρθε τώρα, ευτυχώς ήρθε έτσι. Eυτυχώς ήμουν εκεί.
Δημήτρης Παπανδρέου
Setlists
Black Sabbath
Black Sabbath, Fairies Wear Boots, Under the Sun/Every Day Comes and Goes, After Forever, Into the Void, Snowblind, War Pigs, Behind the Wall of Sleep, N.I.B., Hand of Doom, Rat Salad, Iron Man, Dirty Women, Children of the Grave. Encore: Paranoid
Rival Sons
Electric Man, Secret, Pressure and Time, Tied Up, Fade Out, Open My Eyes, Torture, Keep On Swinging
